Το μισητό «πόθεν έσχες» το ξέρουμε (δυστυχώς ή ευτυχώς…).
Και την «άνωθεν εντολή» την έχουμε μάλλον συναντήσει (όσοι εργαζόμαστε κυρίως).
Και το «Άγγελος πρωτοστάτης ουρανόθεν επέμφθη» το ακούμε στους Χαιρετισμούς.
Μην απορείτε, δεν βρήκαμε μια μυστική σχέση ανάμεσα στα φορολογικά, τα εργασιακά και τα εκκλησιαστικά.
Απλά στις παραπάνω φράσεις εντοπίζουμε αυτές τις λεξούλες που λήγουν σε – θεν. Μια κατάληξη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, που επιβιώνει ως σήμερα σε λέξεις σαν το ανέκαθεν, το όπισθεν και κάμποσες άλλες. Επιβιώνει και σε ντοπιολαλιές, με το «πούθε» (πούθε έρχεσαι, πούθε είσαι κλπ) να πρωτοστατεί. Τέτοιες λέξεις σε -θεν χρησιμοποιούμε ευρέως, χωρίς να συνειδητοποιούμε όμως το μυστικό που κρύβουν. Και αυτό το μυστικό είναι ένα απλό από. Ένα από, πού εμπεριέχεται στη έννοια της λέξης που λήγει σε –θεν! Έτσι, άνωθεν σημαίνει «από πάνω», ουρανόθεν σημαίνει «από τον ουρανό», πόθεν σημαίνει «από που» και όπισθεν σημαίνει «από πίσω». Άρα λοιπόν το επιπλέον «από» πού προσθέτουμε συχνά όταν χρησιμοποιούμε τέτοιες λέξεις είναι τόσο περιττό που καταλήγει να μας εκθέτει ανεπανόρθωτα γλωσσολογικώς! Όπως στο περίφημο «από ανέκαθεν», όπου το «από» είναι άχρηστο καθώς το –θεν της κατάληξης ήδη σημαίνει «από», κάνοντας τη λέξη ανέκαθεν να σημαίνει μόνη της «από πάντα»!
Πχ. Έχει καλή προίκα η Καίτη. Ανέκαθεν η οικογένεια της είχε λεφτά.
Προσοχή λοιπόν! Έχουμε ένα γλωσσικό μνημείο να διαχειριστούμε, χαρακτηριστικό της νοηματικής πυκνότητας της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Ας μην το κακοποιούμε…..