Σαν ευγενικά πλάσματα, αναφερόμαστε στους συνανθρώπους μας με το «κύριος» ή «κυρία». Ακόμη κι αυτό όμως έχει τον τρόπο του, για να αποφύγουμε να φαινόμαστε ευγενικοί μεν, αδαείς δε!
Λοιπόν κύριοι είναι όλοι οι άνδρες και κυρίες όλες οι γυναίκες.
Παλαιότερα ήταν υποχρεωτική η χρήση και του «Δεσποινίς» για κάθε ανύπαντρη γυναίκα ανεξαρτήτως ηλικίας. Ο όρος καταργήθηκε, όλες οι ενήλικες γυναίκες είναι πλέον «κυρίες», ανεξαρτήτως οικογενειακής κατάστασης, και το «δεσποινίς» μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί για κορίτσια μέχρι και εφηβικής ηλικίας.
Σε προσαγορεύσεις τώρα, γενικά το «κύριος» όπως και το αντίστοιχο «κυρία» για τις γυναίκες, προτάσσεται του βαθμού ή της ιδιότητας του ατόμου προς το οποίο απευθυνόμαστε. Έτσι έχουμε τα «κύριε Υπουργέ», «κύριε καθηγητά», «κυρία Πρόεδρε», «κυρία Λοχαγέ», «κύριε δικαστά», «κύριε συνήγορε», «κυρία προϊσταμένη» και όλα τα συναφή. Ακόμη και το «κύριε Αρχηγέ» υπάρχει, για αρχηγούς στρατιωτικών σωμάτων. Ωστόσο, ενώ στο Στρατό το «κύριε αρχίατρε» ή «κύριε υπίατρε» χρησιμοποιείται (είναι βαθμός), στην πολιτική ζωή δεν ακούσαμε ποτέ το «κύριε γιατρέ».
Η στήλη αδυνατεί να λύσει το μυστήριο.
Ας δούμε τώρα πότε δεν χρησιμοποιούμε το «κύριος» ή «κυρία».
Γιατί αν το κάνουμε, εκτιθέμεθα.
Δεν το χρησιμοποιούμε, λοιπόν,
α. Για καλλιτέχνες, όταν αναφέρονται εξ αιτίας της καλλιτεχνικής τους ιδιότητας
π.χ. είναι λάθος να πούμε «Στην εκδήλωσή μας θα τραγουδήσει ο κος Γιώργος Νταλάρας».
Σημειωτέον ότι σε τέτοιες περιπτώσεις οι καλλιτέχνες πάντα αναφέρονται με το μικρό τους όνομα ή το υποκοριστικό που χρησιμοποιούν.
Δηλαδή ούτε το «Στην εκδήλωσή μας θα τραγουδήσει ο Γεώργιος Νταλάρας» θα
ήταν σωστό.
Στη φράση όμως «Υποψήφιος με το κόμμα Τάδε είναι και ο κος Γεώργιος
Νταλάρας» η χρήση του «κύριος» και του «Γεώργιος» είναι δεκτές.
β. Για ανθρώπους που έχουν πεθάνει,
π.χ είναι λάθος να πούμε «Ο κος Παπανδρέου υπήρξε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ».
«Ο Ανδρέας Παπανδρέου» είναι το σωστό.
γ. Για τον…. εαυτό μας!
Δηλαδή είναι μέγα σφάλμα να πούμε «Είμαι η κυρία Παπαδοπούλου». Απλά «Είμαι η Παπαδοπούλου» αρκεί και είναι το ορθόν!

Κυρίες και κύριοι, αυτά!