Παραμονές Χριστουγέννων, ο Χορευτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης συμμετείχε στους εορταστικούς ρυθμούς της πόλης λίγες μέρες πριν τη γέννηση του Θεανθρώπου τραγουδώντας τα κάλαντα.
Οι καλαντιστές μας μικροί και μεγάλοι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές από το Δρυμό, την Αν. Ρωμυλία, τους Μεταξάδες, την Ήπειρο, τη Φλώρινα και άλλες περιοχές της πατρίδας μας, προανήγγειλαν το χαρμόσυνο γεγονός σε διάφορα σημεία της πόλης. Μια πανσπερμία ενδυματολογικής παράδοσης προσαρμοσμένη στη γιορτινή μυσταγωγία των ημερών.
Αναβίωσαν, όπως κάθε χρόνο, το έθιμο των καλάντων που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Στην αρχαιότητα παιδιά κρατούσαν το καράβι, που συμβόλιζε τον ερχομό του Διονύσου. Γινόταν η επίκλησή του, διότι ήταν και θεός της βλάστησης, για να φέρει καρποφορία και καλή σοδειά. Ευχές που ακούγονται και από την Εκκλησία «υπερ ευκρασίας των καρπών της γης και καιρών ειρηνικών…». Ένα άλλο έθιμο στην αρχαιότητα ήταν της Ειρεσιώνης (μαλλί προβάτου). Ήταν ένα κλαδί αγριελιάς στολισμένο με γιρλάντες, φθινοπωρινούς καρπούς (σύκα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα) και μικρά μπουκαλάκια γεμάτα κρασί, μέλι και λάδι. Την εβδόμη ημέρα του μηνός Πυανεψιώνος (22 Σεπτεμβρίου–20 Οκτωβρίου), παιδιά των οποίων και οι δύο γονείς ζούσαν, περιέφεραν την Ειρεσιώνη στους δρόμους της πόλης των Αθηνών τραγουδώντας από σπίτι σε σπίτι, λέγοντας ευχές και παινέματα για τον νοικοκύρη και τον παρότρυναν να τα φιλέψει γενναιόδωρα.
Το τραγούδι της Ειρεσιώνης ηλικίας 3000 ετών
‘’ Σ’ αρχοντικό εμπήκαμε μεγάλου νοικοκύρη
με λόγο που’χει πέραση και μ’ αγαθά περίσσα.
Ανοίξτε πόρτες διάπλατα να μπουν μεγάλα πλούτη,
μαζί κι η θαλερή χαρά κι η ευλογημένη Ειρήνη.
Γιομάτοι να’ ναι οι πίθοι σας, πολλά τα ζυμωτά σας,
φέρε μας κριθαρόψωμο με το πολύ σουσάμι.
Νύφη για το μοναχογιό να κάτσει τραγουδώντας
στ’αμάξι που το σέρνουνε τα δυνατά μουλάρια
να’ρθει σ’αυτό το σπιτικό να’φαίνει τα προικία της.
Κάθε χρονιά θε να’ρχομαι κι εγώ σαν χελιδόνι.
Μα φέρε γρήγορα λοιπόν ότι είναι να μας δώσεις
γιατί αλλιώς θα φύγουμε δε θα ξημερωθούμε.!’
Πηγές : Ιστορία του Ελληνικού Έθνους– Μουσείο Ακρόπολης
Το όνομά τους «κάλαντα» το φέρουν από τις καλένδες (calenda), που ήταν οι πρώτες μέρες των μηνών της Ρωμαϊκής εποχής με τις περιφημότερες αυτές του Ιανουαρίου. Ο λόγος ήταν ο εορτασμός της έλευσης του νέου έτους μετά το 2ο αιώνα, ενώ πριν ο ερχομός του γιορτάζονταν το Μάρτιο. Τα κάλαντα διατηρήθηκαν και στο Βυζάντιο και αφομοιώθηκαν από το χριστιανισμό. Οι καλαντιστές κρατούσαν ραβδιά ή φανάρια ή ομοιώματα πλοιαρίων ή και κτιρίων, τα οποία περιέφεραν στολισμένα, τραγουδώντας με συνοδεία κρούσης τριγώνων ή τυμπάνων.
Ο συμβολισμός τους δεν αναλύεται ακριβώς, είναι ένας καλός οιωνός πάντα καλοδεχούμενος, που τον διαισθάνεται και τον αποζητά ο λαός μας όλα αυτά τα χρόνια. Η χαρά της γέννησης του Χριστού είναι η απαντοχή της καλής υγείας, της χαράς και της τύχης του σπιτικού με το απαραίτητο φιλοδώρημα στους καλαντιστές ως δείγμα ευγνωμοσύνης για τις ευχές .
Τη γλυκιά αυτή προσδοκία τραγούδησαν τα παιδιά του ΧΟΘ το πρωί της 23ης του Δεκέμβρη στον πεζόδρομο της Καλαμαριάς. Έγιναν ένα με τους μουσικούς του δρόμου τραγούδησαν, χόρεψαν και έστειλαν το ευφρόσυνο μήνυμα της αγάπης και της ελπίδας στους περαστικούς.
Η ομάδα των ενηλίκων, όπως κάθε χρόνο ξεκίνησε το καλαντικό της σεργιάνι τις βραδινές ώρες της προπαραμονής προσκαλεσμένη σε σπίτια μελών του Συλλόγου. Οι ορθάνοιχτες πόρτες τ’ αξημέρωτα, τα γέλια, τα κεράσματα, οι ευχές, η ζεστή υποδοχή στην οικογενειακή εστία, το αυθόρμητο γλέντι συναρτούν την παράδοση του Χ.Ο.Θ. στα κάλαντα φέρνοντας κάθε φορά τούτο το μήνυμα :
Σ΄ αυτό το σπίτι πού ‘ρθαμε πέτρα να μην ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.
Τέλος η χορωδία έψαλλε και αυτή τα κάλαντα την παραμονή. Ξεκίνησε από το Θεαγένειο Νοσοκομείο, μετά από πρόσκληση της Διευθύντριας του Τμήματος Πυρηνικής ιατρικής κας Χατζηπαυλίδου μέλους της χορωδίας. Σε μια πολύ φιλόξενη ατμόσφαιρα γεμάτη αισιοδοξία εκτός από τα κάλαντα ακουστήκαν και πολλές ευχές ως μικρή ένδειξη συμπαράστασης στον αγώνα των νοσηλευόμενων, για το υπέρτατο αγαθό της υγείας. Μετά σειρά είχε ο, πάντα καταδεκτικός και συνεργάσιμος, Δήμαρχος Καλαμαριάς κύριος Μπακογλίδης, με τελευταίο το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Καλαμαριάς κύριο Ιουστίνο.
ο Χορευτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης υπηρετώντας πιστά την παράδοση στόλισε με τα χρώματα της τις γιορτινές μέρες και μετέφερε τα χαρμόσυνα μηνύματα στον κόσμο που τα έχει τόσο ανάγκη.
«Και εις έτη πολλά»