Το τμήμα της χορωδία τους Χορευτικού Ομίλου Θεσσαλονίκης ταξίδεψε το Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2016 στην πολυπολιτισμική Ξάνθη. Στην πόλη που βρίσκεται στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Ροδόπης και είναι πρώτη κατά σειρά στον οδικό και σιδηροδρομικού άξονα Θεσσαλονίκης – Κωνσταντινούπολης.

Μεταξύ 18ου – 19ου αιώνα η τουρκοκρατούμενη Ξάνθη γίνεται παγκοσμίως γνωστή χάρη στον σπάνιο αρωματικό καπνό της, που ξεπερνά τα όρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας και ταξιδεύει ως περιζήτητος στα Βαλκάνια, την Ευρώπη και την Κωνσταντινούπολη. Τεράστιος πλούτος κατακλύζει την περιοχή και η άρχουσα τάξη, με την άδεια του σουλτάνου εμπορεύεται τον εξαιρετικό μπασμά, μεγαλουργεί χτίζοντας τη σημερινή Παλιά Πόλη, η οποία κηρύχθηκε διατηρητέα το 1976. Εντυπωσιακές καπναποθήκες και καπνομάγαζα, προξενεία ευρωπαϊκών κρατών, θέατρα και χαμάμ, τεκέδες και τζαμιά, ασφαλιστικές εταιρείες, δικηγορικά γραφεία, εργοστάσιο ηλεκτρισμού, νοσοκομείο, μέχρι και συνεργεία αυτοκινήτων… και φυσικά πολυτελή αρχοντικά. Η παρακμή ξεκίνησε το 1912 με την πρώτη κυριαρχία των Βουλγάρων και τους Βαλκανικούς Πολέμους και η χρυσή εποχή της Ξάνθης τελείωσε οριστικά μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αυτή την πόλη επισκέφθηκε το τμήμα της χορωδίας με συνοδεία το σιγανό ψιλόβροχο, γεγονός που όχι μόνο δεν εμπόδισε την περιήγηση στα λιθόστρωτα καλντερίμια, αντίθετα συμπλήρωσε το σκηνικό ενός πίνακα βγαλμένου από την αισθητική μιας άλλης εποχής. Αρχοντικά με τοιχογραφίες και αετώματα, χτισμένα από ηπειρώτες και δυτικομακεδόνες μαστόρους, αρχοντικά επηρεασμένα από την εκλεκτικιστική αρχιτεκτονική, την μπελ επόκ, την ιταλική αναγέννηση, το γερμανικό ρομαντισμό και τον ελληνικό νεοκλασικισμό μαζί με την αρχιτεκτονική της ανατολής τα σαχνισιά (την ξύλινη προέκταση του ορόφου) εντυπωσίασαν τα μέλη της ομάδας.

Η επίσκεψη του Λαογραφικού Μουσείου http://www.fex.org.gr/laografiko-istoriko-moyseio-ksanthis ήταν ο κύριος προορισμός, στεγασμένο σ’ ενα αρχοντικό που χτίστηκε τη δεκαετία του 1860 ιδιοκτησίας τότε του καπνέμπορου Κουγιουμζόγλου δέσποζε επιβλητικό. Δίδυμες διώροφες κατοικίες με τοιχογραφίες Ξανθιωτών και Βαυαρών καλλιτεχνών, πλειάδα παραθύρων που κοσμούνται από καλόσχημες σιδεριές έδιναν την αίσθηση μιας πρόσοψης παλατιού. Η εκτενής ενημέρωση που έγινε από τους υπευθύνους του μουσείου ξεκίνησε το ταξίδι της ομάδας στο παρελθοντικό θαύμα, το οποίο ολοκληρώθηκε με την ξενάγηση στους ιδιαίτερα επιμελημένους χώρους. Η συλλογή του Μουσείου αποτελούνταν από λαϊκές φορεσιές, κοσμήματα, αγροτικά εργαλεία, οικιακά σκεύη, έπιπλα, διακοσμητικές δημιουργίες με καπνόφυλλα, φωτογραφίες και καρτ-ποσταλς αναδεικνύοντας την παράδοση και τα χαρακτηριστικά της ζωής του τόπου. Ακολούθησε η επίσκεψη στο Σπίτι της Σκιάς www.vaitsis.com με μεγάλη κατ’ αρχήν επιφυλακτικότητα για το θέαμα. Οι εντυπώσεις βέβαια ήταν απρόσμενες και καθηλωτικές, γεγονός που δικαίωσε την Χριστίνα Παστελά, η οποία επιμελήθηκε το πρόγραμμα της εκδρομής.

Στον εκθεσιακό χώρο, μπορεί κανείς να δει γλυπτά από σκουπίδια, τα οποία όταν φωτιστούν κατάλληλα παράγουν αναγνωρίσιμες μορφές σκιάς. Η γενικότερη φιλοσοφία των έργων αυτών προσεγγίζεται στη θεώρηση των αντικειμένων, των καταστάσεων, των γεγονότων από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Η «απρόβλεπτη» σκιά κάθε έργου υποδεικνύει την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλουμε για να κατανοήσουμε οτιδήποτε μας προβληματίζει ή ακόμα και ότι θεωρούμε δεδομένο. Όπως εξηγεί ο κ. Βαϊτσης : « Αυτό που βλέπουμε, είναι πάντοτε λιγότερο από αυτό που κοιτάμε. Κάθε αντικείμενο, κάθε κατάσταση, κάθε γεγονός έχουν διαστάσεις και παραμέτρους, οι οποίες δεν είναι ορατές ή εύκολα αντιληπτές. Το σχήμα, το μέγεθος, το χρώμα, η υφή, η σιωπή, ο θόρυβος, η ένταση, η απλότητα, η πολυπλοκότητα, η φωτεινότητα και πολλά άλλα. είναι παράγοντες που φανερώνουν ή κρύβουν μηνύματα-σκέψεις, υποδεικνύουν δρόμους, αποκαλύπτουν νέες διαστάσεις.

Χτίζω πάνω σε αυτές τις σκέψεις. Κάνω ορατό το αόρατο.. Δείτε αυτό που δεν φαίνεται.. Γεννήθηκα.. μεγαλώνω, θα πεθάνω, έως τότε όμως, θα δημιουργώ..» Ένας χώρος γεμάτος φαντασία εφευρετικότητα και μεράκι από έναν καλλιτέχνη που αγαπάει αυτό που κάνει. Με την ξενάγηση του ταξιδεύει τον επισκέπτη σε εσωτερικές αναζητήσεις και προβληματισμούς. Ένα θέαμα πραγματικά εντυπωσιακό χτισμένο εξ ολοκλήρου με ανακυκλώσιμα υλικά και πολύ ιδιαίτερη δεξιοτεχνία.

Ένα δείγμα από τα θέματα της έκθεσης που αναφέραμε αποτυπωμένο με σκιές, αλλά και λεκτικά εκφρασμένο από τον καλλιτέχνη είναι: Δυο ψυχές που τρέχουν, σ’ έναν αγώνα αγνώστων διαστάσεων…κάποια στιγμή συναντιούνται…Χρησιμοποιούν τα σώματα, για να φτιάξουν μια ακόμα ψυχή…Από το τίποτα πετάγεται μια σπίθα…που αναπτύσσεται… καλλιεργείται… νιώθει… εκπέμπει.. και τελικά σβήνει. Μα, αν έχει επιλέξει, αφήνει πίσω της πολλά… κληρονομιά για εκείνους που θέλουν να την πάρουν Η συνέχεια με λιακάδα, βόλτα στο παζάρι και στο σταυροδρόμι των γεύσεων της Δύσης και της Ανατολής στα καλαίσθητα ταβερνάκια, χορός με τους οργανοπαίκτες της ομάδας Στέλιο και Στράτο και γαστρονομικός επίλογος με τις μεθυστικές μυρωδιές των σιροπιαστών.

Τέλος η επιστροφή, ξεκίνησε το απογευματάκι με ενισχυμένους τους θεσμούς της ομαδικότητας, της επικοινωνίας, της φιλικής συγγένειας. Στη διάρκεια της διαδρομής η πινακοθήκη του δειλινού που θα ζήλευε ο ζωγράφος του φωτός Χοακιν Σορογια, σκόρπησε τις σκέψεις στο όνειρο και στην αναμονή του επόμενου προορισμού της σύνθετης έννοιας των εκδρομών του Χ.Ο.Θ.