Βασισμένη σε παμπάλαιες χειμωνιάτικες γονιμικές γιορτές, που ξόρκιζαν το φόβο του θανάτου της φύσης προσπαθώντας με μιμήσεις να της θυμίσουν τις αναπαραγωγικές της υποχρεώσεις, η παραδοσιακή ελληνική Αποκριά, περιλαμβάνει εντυπωσιακά τελετουργικά, με τελεστές ειδικά μεταμφιεσμένους άντρες και πάνδημη συμμετοχή των μελών κάθε κοινότητας, που παρακολουθούν συμμετέχοντας διαδραστικά. Μικροί θίασοι στήνονται και κωμικές παρωδίες γάμων, κλεψίματος νύφης, οργώματος, φόνου, νεκρανάστασης, και ενίοτε και δίκης εκτυλίσσονται με τοπικό χιούμορ και αθυροστομία (συνήθως), ενώ μοναδικός τελεστής είναι το αρσενικό στοιχείο, το οποίο παίζει όλους τους ρόλους, ακόμα και τους γυναικείους, απαραίτητους για την φυσική ισορροπία του συνόλου της υπόθεσης. Πρόκειται για επιβιώσεις πανάρχαιων τελετουργιών που άντεξαν στο χρόνο και στις θρησκευτικές εξελίξεις και, ακόμη και χωρίς την αρχική πίστη στη σημασία τους, έχουν την τεράστια σημαντικότητά τους για κάθε κοινότητα που τις γέννησε και τις συντηρεί. Αξίζει λοιπόν να ρίξουμε μια ματιά σε ένα δείγμα μόνο από το γλωσσάρι της ελληνικής Αποκριάς, γιατί είναι ΠΟΛΥ πλούσιο!
Τσικνοπέμπτη = η Πέμπτη της μεσαίας εβδομάδας της Αποκριάς και η ακριβώς μεσαία μέρα όλου αυτού του διαστήματος. Το όνομά της το πήρε από τις ευωδιές, την τσίκνα δηλαδή, των ποικιλοτρόπως ψημένων και μαγειρεμένων κρεατικών που είναι το βασικό στοιχείο της μέρας. Αυτή τη μέρα έπρεπε «να τσικνίσει η γωνιά» κάθε σπιτικού. Για το καλό…
Φανοί = είναι οι φωτιές που κατά το έθιμο ανάβονται σε ειδικούς «βωμούς» στις πλατείες της Κοζάνης και συγκεντρώνουν γύρω τους όλο τον κόσμο που πιασμένος σε κύκλο χορεύει τα «ξανέντροπα» (αθυρόστομα) αποκριάτικα τοπικά τραγούδια μέχρι το πρωϊ
Πετεγολέτσα = δηλαδή κουτσομπολιά, σε άπταιστα Κερκυραϊκά. Δρώμενο της Τσικνοπέμπτης στην Κέρκυρα, όπου με απίστευτη ετοιμότητα, ντόπιο χιούμορ και απόλυτη διάθεση να βγουν στη φόρα όλα τα… άπλυτα γνωστών και αγνώστων, κυρίες της γειτονιάς (ηθοποιοί τα τελευταία χρόνια ) επιδίδονται σε λεκτικές μάχες από τα παράθυρα των σπιτιών, σκορπώντας απίστευτο γέλιο στο κοινό που παρακολουθεί από κάτω.
ΜπακλαΧοράνι = όπου «μπακλά» είναι η τουρκική λέξη για τα κουκιά και «χοράν» είναι περσικής προέλευσης λέξη που σημαίνει «αυτός που τρώει». Πρόκειται για τον λαϊκό Πολίτικο τρόπο να γιορτάζεται το τέλος της Αποκριάς «εκείνα τα χρόνια…», με μια τεράστια Καθαροδευτεριάτικη συγκέντρωση στα Ταταύλα χιλιάδων μασκαράδων από όλη την Πόλη, οι οποίοι έκαναν αυτοσχέδια παρέλαση για να καταλήξουν στο τέλος διάσπαρτοι παντού, στην εξοχή και σε ταβέρνες, να ξεφαντώνουν με λατέρνες, τραγούδια, χορούς, νηστίσιμες νοστιμιές και άφθονα υγρά καύσιμα ως αργά τη νύχτα!
Μπουρανί = είναι το φαγητό με χόρτα και ρύζι ή αλεύρι που στον Τύρναβο το μαγειρεύουν στο τέλος της Αποκριάς. Το αξέχαστο όμως είναι αυτό που συμβαίνει γύρω από το καζάνι που βράζει το φαγητό αυτό, καθώς εκεί οι Τυρναβίτες κρατούν ζωντανούς όλους τους φαλλικούς συμβολισμούς των Διονυσιακών γιορτών και γλεντούν γύρω από το καζάνι χορεύοντας με φαλλούς κάθε υλικού, μεγέθους και παραλλαγής, συνοδεύοντας το χορό με αντίστοιχου πνεύματος τραγούδια .
Και όσοι πιστοί προσέλθετε…